Research

Op-ed

Wereld

20 Sep 2010 - 12:08
Een teleurgestelde Obamabewonderaar verzuchtte onlangs dat de president drie handicaps heeft. Hij is zwart, heeft een moslimjeugd en is een intellectueel. 'Dat is voor veel Amerikanen helaas één handicap te veel'. Geen populist maar een relativist.

Maar ik vind dat juist een aantrekkelijk profiel. Passend bij ons gecompliceerde werelddorp.

Wat Obama en andere establishmentpolitici opbreekt, is dat wij inmiddels in een geïntegreerde wereld leven. Amerikanen waren altijd gewend de wereldeconomie te beheersen. In 'Futurecast' schrijft econoom Robert J. Shapiro dat 30% van het totale bruto wereldproduct over grenzen heen wordt verhandeld, in 2005 was dat nog 18%. Dat van de Verenigde Staten is gestegen tot boven de 25%. Deze interdependentie tast steeds meer de economische soevereiniteit aan. Maakt Amerikanen onzeker. Een financiële crisis in Griekenland zorgt onmiddellijk voor paniek op Wall Street.

Op het terrein van de buitenlandse politiek vindt een soortgelijke ontwikkeling plaats. In de Koude Oorlog domineerde Amerika een groot deel van de wereld middels de containmentpolitiek inclusief nucleaire afschrikking. In de post-Koude Oorlog droomden Bush 1 en Clinton nog van een unipolaire wereldorde waarin de belangen van de VS, de Navo en de VN synchroon zouden lopen. Bush 2 had voor 'nine eleven' en ook wel even daarna visioenen van een machtige Amerikaanse oorlogsmachine die 'even' in Afghanistan en Irak orde op zaken zou stellen.

Obama denkt transnationaal. Probeert processen meer te beheersen dan te domineren. Hij treft een 'moeilijke' wereld aan: Iran weigert nucleaire inspecteurs toe te laten, Noord-Korea wil niet onderhandelen en in Irak neemt het sektarisch geweld snel toe. 'Afghanistan' is Amerika's langste oorlog. De taliban zijn actief in 33 van de 34 provincies, zelfs in het tot voor kort rustige noordoosten. Ondanks extra Amerikaanse militairen.

Patriottisme wordt Amerikanen thuis, op school en zelfs op de sportclub met de paplepel ingegoten. Voor Obama is in feite geen opwindende politieke en economische strategie te vinden. In de verkiezingscampagne kon hij zich in gloedvolle bewoordingen nog afzetten tegen Bush. President Obama is voor eigen beleid meer van anderen buiten Amerika afhankelijk dan ooit tevoren. Amerikanen zijn teleurgesteld. Moeten daar erg aan wennen. Dat is zijn tragiek.