Research

Trade and Globalisation

Op-ed

Klimaatdreiging volgens Obama de echte nummer 1

22 Dec 2015 - 16:01
Bron: Flickr / Keoni Cabral

Barack Obama noemde vorig jaar bij diverse gelegenheden maar liefst vijf verschillende dreigingen national security threat number one. Die dreigingen varieerden van cyber, nucleair terrorisme, ebola tot het islamitische kalifaat en de klimaatdreiging. Was hij een verwarde man, was hij de weg kwijt? lk denk van niet, al illustreert zijn lijstje wel dat 'dreiging' niet langer het klassieke risico van interland-oorlog inhoudt, maar langs een breed spectrum danst.

Natuurlijk hield de president ook rekening met de doelgroep tot wie hij sprak: zo zette hij de nucleaire terrorist in de schijnwerper in Den Haag, waar de Nuclear Security Summit werd georganiseerd. En de ebolacrisis in West Point, waar hij drieduizend mariniers uitzwaaide die naar West-Afrika vertrokken om er de epidemie te helpen bestrijden. Dat roept de vraag op welke rol militairen, of meer in het algemeen defensie, hebben te spelen bij het moderne veiligheidsbeleid.

Het moderne veiligheidsspectrum vergt teamwork, de militair is partner van diplomaten, artsen, klimaatdeskundigen, cultureel-antropologen, cyberdeskundigen en stralingsexperts.

Als u 't mij vraagt gelooft Obama dat de klimaatdreiging de echte nummer 1 is. Misschien niet zo acuut als de ebolacrisis vorig jaar, of zo onvoorspelbaar als de grote cyberaanval die een samenleving ineens kan platleggen, maar in zijn onverbiddelijke nadering en globale gevolgen voor onze generatie en die van onze kinderen is klimaatopwarming de dreiging waar we het meest van wakker zouden moeten liggen.

Al in 2007 schreef de Strategic Survey van het International Institute of Strategic Studies dat, als we niets doen aan de uitstoot van broeikasgassen, de effecten catastrofaal zullen zijn en gelijk aan die van een atoomoorlog. De Climate Assessment van Obama, 1300 pagina's dik, concludeerde in mei 2014 dat het eigenlijk te laat was, ongeacht wat we doen hebben we het tipping point gepasseerd. Het rapport bevatte de heilige spreuk die een probleem tot een veiligheidsprobleem maken: het klimaat vormt een clear and present danger.

Een jaar geleden, oktober 2014, luidde de Militaire Adviesraad van het Center for Naval Analysis de noodklok met de voorspelling dat de marinebasis Norfolk door de zeespiegelstijging over 50 jaar onder water zal staan. Het Pentagon deed er direct nog een schepje bovenop met de waarschuwing immediate. Erger kan het naar Amerikaanse maatstaven eigenlijk niet.

Nou ja, de bezorgde paus Franciscus heeft er intussen ook het zijne over gezegd en de landen bezworen om tijdens de klimaattop in december (Parijs) tot fundamentele en effectieve besluiten te komen. Het zal er inderdaad om spannen. Als u dit leest weet u of mijn sombere gedachten bewaarheid worden, maar ik vrees dat het resultaat behoorlijk tegenvalt. De gezamenlijke beloften van deelnemende landen wat betreft de opwarming waren aan het begin van 'Parijs' niet genoeg wantroverschreden de twee graden opwarming.

Zelfs als de wereld de thermostaat op +2 weet te zetten (wat het conferentiedoel was) zullen de klimaatvluchtelingen, voedselcrises en ondergelopen delta's ons aan ons onvermogen herinneren. Dat een veiligheidscrisis noemen is een verbale noodgreep om aandacht te mobiliseren. Het gaat om een bestaanscrisis. Clear, present and immediate en existential, en dat niet alleen voor Norfolk.